شاه بلوط مسافر عصر صفویه در اشرف البلاد
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۱۳۰۱۳۵
تک درخت شاه بلوط 400 ساله در باغ عباس آباد بهشهر، مسافری بازمانده از عصر صفویه است.
به گزارش ایسنا؛ جنگل های شمال کشور که به جنگل های خزری یا هیرکانی نیز مشهورند، بازمانده‌ای از دوران سوم زمین شناسی است و از تنوع بالای گونه های درختی و علفی برخوردار بوده و به لحاظ وجود گونه های با ارزش اندمیک که در جنگل های اروپا و سایر نقاط جهان تنها فسیلی از آنها باقی مانده است، می‌توان به عنوان یکی از ذخیره‌گاه های ژنتیکی زیست کره شناخته شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سمیه امیری کارشناس منابع طبیعی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر در گفت و گو با ایسنا، می گوید: جنگل‌های شمال ایران با سطحی حدود 1.8 میلیون هکتار که به صورت یک نوار باریک به طول 800 تا 1000 کیلومتر و عرض20 تا 70 کیلومتر در ضلع شمالی سلسله جبال البرز قرار گرفته و به لحاظ وجود گونه های با ارزش صنعتی و منحصر به فرد پهن برگان یکی از منابع با ارزش ژنتیکی محسوب می شود که از اهمیت بالایی برخوردار است که از گونه‌های تشکیل دهنده آن می توان راش، ممرز، بلوط و افرا را نام برد و از این میان می توان به گونه با ارزش شاه بلوط اشاره کرد.
وی می افزاید: شاه بلوط به عنوان گونه بومی جنگل های آمریکا و اروپا بوده و به صورت طبیعی در جنگل های گیلان گسترش دارد و به دلیل ارزش صنعتی و دارویی که برای این گونه قائل هستند نیازمند مطالعه بیشتر جهت حفظ و حراست از توده های طبیعی و توسعه این گونه در رویشگاه های مستعد است و با توجه به سابقه تک پایه موجود در جنگل عباس آباد بهشهر که می توان آن را تنها پایه ای از شاه بلوط در شرق مازندران نام برد که با قدمت حدود 400 سال، با قطر برابر سینه 186 سانتیمتر و ارتفاع 16 متر، نیازمند به توجه بیشتر و برنامه ریزی جهت حفظ و احیاء آن دارد.
کارشناس منابع طبیعی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر خاطرنشان می کند: تحقیق و بررسی در جهت شناخت ویژگی‌ها و نیازهای گونه با ارزش شاه بلوط در جنگل های شرق مازندران منطقه عباس آباد بهشهر به منظور حفظ و احیاء این گونه در منطقه است.
وی با اشاره به اینکه تنها درخت شاه بلوط موجود در عباس آباد بهشهر از درختان بومی آمریکا و جنوب اروپا است، می گوید: این درخت آهک گریز بوده و از این رو در ارتفاعات میان بند شمال کشور در اراضی غیر آهکی می‌روید و پراکنش این گونه به صورت محدود و لکه ای در جنگل‌های شهرستان فومن در استان گیلان و تنها در 4 رویشگاه با خاک اسیدی به نام های ویسرود، سیاه مزگی، قلعه رودخان و شفارود وجود دارد و شناسایی این گونه برای نخستین بار توسط جزیره ای در بهشهر صورت گرفت.
این کارشناس منابع طبیعی خاطرنشان می کند: شاه بلوط یکی از عناصر بسیار نادر و با ارزش جنگل‌های معتدل و مرطوب است که حداکثر ارتفاع از سطح دریا را برای شاه بلوط در دامنه های شمالی کوه ها 600 متر و در نواحی جنوبی و دامنه های رو به جنوب تا 800 متر ذکر کردند و به طور کلی شاه بلوط دامنه های شرقی را به دیگر دامنه ها ترجیح می‌دهد و خاک مناسب برای درختان شاه بلوط، خاک گرانیتی است و خاک های رسی را نمی‌پسندد و از آنجایی که شاه بلوط در دسته گیاهان آهک گریز قرار دارد، به هیچ وجه در خاک های آهکی رشد نمی‌کند حتی ممکن است به طور کلی از بین برود.
امیری می افزاید: شاه بلوط درختی است با بلندای زیاد و استعداد دیر زیستن(طولانی بودن عمر) که به ندرت به صورت درختچه در می‌آید. این درخت در شمال نواحی آلپ دارای عمر زیاد بوده که سن آن به 200 تا 300 سال و در برخی از مناطق به 500 تا 600 سال نیز می‌رسد. هنگام رسیدن میوه بلوط، سطح آن ها را تیغ و زوائد خار مانندی که در اثر نمو، تقریباً تمام سه فندقه محتوای خود را در بر می‌گیرد می‌پوشاند و این پوشش پس از رسیدن با چهار شکاف طولی باز و فندقه های داخل آن آشکار می‌شود که معمولاً در هر پیاله یکی از سه فندقه موجود کوچکتر و دوتای دیگر خوراکی است.
کارشناس منابع طبیعی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر می گوید: شاه بلوط از سرمای زیاد بیم دارد و زمستان های سخت موجب از بین رفتن نسوج چوبی و در نتیجه از بین رفتن درختان می‌شود و یخبندان های بهاره برای این درخت بسیار مضر بوده و یخبندان های دیررس ممکن است به طور کلی موجب از بین بردن و خشک شدن درخت شود و شاه بلوط آب و هوای مناسب درخت راش را می‌پسندد و به همین دلیل تصور می‌شود پس از بهره برداری از جنگل های راش اروپا، شاه بلوط جایگزین آن شده است. از آنجایی که شاه بلوط نور پسندی بیشتری نسبت به راش دارد، در محل های آفتابگیر خوب رشد می‌کند اما باید توجه داشت که گل های درخت شاه بلوط در اشعه سوزان خورشید و یا در بادهای توأم با باران و آن نیز به صورت مداوم از بین می‌روند.
این کارشناس منابع طبیعی می افزاید: درخت شاه بلوط را می توان به وسیله بذر و یا کاشت نهال تکثیر کرد و بذرکاری معمولاً بسیار ناموفق است زیرا بذور شاه بلوط یا مورد هجوم جوندگان قرار می‌گیرند و یا آنکه اگر در محل مناسبی قرار نگیرند می‌پوسند و از بین می‌روند بنابراین باید نسبت به کشت نهال در محل اصلی اقدام کرد و برای جلوگیری از خسارت جوندگان نیز باید بذور را به مواد دور کننده جوندگان آغشته کرد.
کارشناس منابع طبیعی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر تاکید می کند: دیرزیستی در حقیقت عمر کامل یک درخت است که سالم بوده و به رشد فعال و عادی خود ادامه می‌دهد. شروع پوسیدگی در تنه درخت، آغاز دیرزیستی یا پایان عمر فعال فیزیولوژیک آن می‌باشد. طبیعی است که درختان جنگلی پس از مرحله دیرزیستی هنوز چند سالی به رشد قطری خود ادامه می‌دهند. با گذشت زمان که پوسیدگی از داخل تنه گسترش می یابد تا زمانی که در نتیجه عدم مقاومت درخت می‌شکند و تبدیل به خشکه دار افتاده می‌شود. درختانی که در جوانی تحت فشار(کمبود نور) بودند و در سنین بالا در محیط باز قرار می‌گیرند معمولاً دارای دیرزیستی زیادتری هستند.
وی می افزاید: میوه شاه بلوط دارای روغن کم و نشاسته زیاد است و چون قبل از انبار کردن خشک نمی‌شود در مقایسه با دیگر محصولات آجیلی استثناء می‌باشد. این میوه سرشار از ویتامین Z بوده و مواد معدنی آن از جمله کلسیم زیاد بوده ولی دارای فسفر کمی می‌باشد. مواد ازته آن برابر و چربی این
امیری با اشاره به خواص درمانی شاه بلوط، عنوان می کند: پوست و چوب درخت شاه بلوط دارای اثر قابض است. چوب آن دارای 7 تا 8 درصد و پوست آن دارای 8 تا 14 درصد تانن می‌باشد. جوشانده آن در موارد دیسانتری و رفع اسهال های ساده و یا به صورت غرغره جهت رفع درد گلو به کار می‌رود این جوشانده بر روی اولسرهای واریسی اثر معالج ظاهر می‌نماید.
وی تصریح می کند: میوه آن که بصورت خام و بو داده مصرف می‌شود دارای 2.5 درصد روغن قابل استخراج و ویتامین های B و C است. شاه بلوط مواد نشاسته ای فراوان، مواد چرب و از ته و املاح معدنی مختلف نظیر پتاسیم، سدیم، آهن، کلسیم، منیزیم و هم چنین فسفر دارد و به همین علت است که از مواد غذایی ارزنده به شمار می‌آید.
کارشناس منابع طبیعی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر اظهار می کند: تنه درخت شاه بلوط عباس آباد بهشهر در چندین محل گره دار بوده، کیفیت تنه پایین است و تاج درخت شکسته و بدون جوانه انتهایی است و این درخت در ارتفاع 1.80 متری از سطح زمین، به صورت دو شاخه شده که در طی 3-4 سال اخیر یکی از شاخه ها شکسته و بر روی زمین افتاده است و نیز می‌توان به تغییرات اقلیمی که در این اکوسیستم ها واقع شده هم اشاره کرد که به نظر می رسد این گونه از آن بی نصیب نبوده و موجب تشدید در روند زوال آن شده است.
امیری می گوید: پس از بررسی های صورت گرفته از تک درخت شاه بلوط جنگل عباس آباد بهشهر، سن این درخت 400- 370 سال تخمین زده شد که ارتفاع درخت 22 متر، محیط تنه درخت 584 سانتی متر، قطر برابر سینه 186سانتی متر و قطر تاج 10 متر بوده است.
امیری اظهار کرد: با توجه به شرایط ظاهری درخت و میزان قطر و ارتفاعی که این درخت در منطقه پیدا کرده است نشان از قدمت و کهولت سن این درخت می باشد و با برآورد سن این درخت کهنسال که حدود 400-370 سال در نظر گرفته شده می توان این گونه را مسافری از جنگل های گیلان در منطقه همراه با ورود شاه عباس صفوی در منطقه اعلام کرد.وی خاطرنشان می کند: با توجه به موارد فوق و شرایط حاکم بر منطقه، به منظور حفظ، حراست، احیاء و توسعه این گونه با ارزش در منطقه که بازمانده ای از دوران صفویه بوده و به عنوان تنها درخت شاه بلوط موجود در منطقه، باید در قالب درختان دیرزیست مورد حمایت قرار گیرد.
گزارش از مریم یخکشی خبرنگار ایسنا مازندران
انتهای پیاممنبع: ایسنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۱۳۰۱۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زبانزد شدن تجمل‌گرایی اشرف خواهر شاه + عکس و سند
تجمل‌گرایی و اسراف در خاندان پهلوی از ویژگی‌های شناخته شده این خانواده بود که در میان آنها هم، شمس پهلوی خواهر ارشد محمدرضا به شواهد اسناد تاریخی یکی از مُسرفترین و تجمل‌گراترین چهره‌های رژیم پهلوی بوده است. سندی در این زمینه که به تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۴ است، تعدادی از خودرو‌های موجود در یکی از کاخ‌های شمس پهلوی را معرفی کرده است. لازم به توضیح است که در سال ۱۳۴۴ خودرو یکی از کالاهای سرمایه‌ای بوده و قیمت آن بسیار زیاد بوده است.
شمس پهلوی اولین فرزند رضاشاه از همسر دومش تاج‌الملوک در ششم آبان ماه سال ۱۲۹۶ در تهران به دنیا آمد. از دوران کودکی و نوجوانی او اطلاعات چندانی در دست نیست فقط در خاطرات اشرف پهلوی و بعضی از کتاب‌های منتشر شده در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی چنین استنباط می‌شود که وی برخلاف خواهرش اشرف، علاقه چندانی به دخالت در امور سیاسی از خود نشان نمی‌داد و بیشتر به علائق شخصی و فردی خود می‌پرداخت. شمس پهلوی با ایفای نقش سنتی زنان که پرداختن به امور خانه‌داری و زندگی زناشویی بود احساس راحتی می‌کرد و تنها برای کسب وجهه اجتماعی ریاست جمعیت شیروخورشید سرخ را پذیرفت و تا ماه‌های آخر سلطنت پهلوی در اختیار او بود. همچنین از ریاست وی بر کانون بانوان ایران که در اردیبهشت سال ۱۳۱۴ توسط رضاشاه برای پیشبرد و اجرای اهداف خود درخصوص کشف حجاب ایجاد شده بود، می‌توان نام برد. رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۱۵ تصمیم به ازدواج دختران خود شمس و اشرف پهلوی گرفت و اعلام کرد جوانان وابسته به خانواده‌های اشراف، مقامات مملکتی و صاحب منصبان کشور، خود را برای این کار کاندیدا کنند. در میان داوطلبان متعدد، علی‌محمد قوام (فرزند ابراهیم قوام‌الملک شیرازی) و فریدون جم (فرزند محمود جم، نخست‌وزیر) به ترتیب برای شمس و اشرف درنظر گرفته شدند. این ازدواج اجباری فقط بنابه خواسته و تمایل رضاخان و بدون اطلاع و نظر دخترانش انجام گرفت و فقط شمس به دلیل ارشدیتش خواهان ازدواج با فریدون جم شد که مورد موافقت شاه قرار گرفت و همسران دو خواهر با یکدیگر تعویض شدند. شمس پهلوی در کاخی در مهر شهر کرج به نام کاخ مروارید زندگی می‌کرد. این کاخ توسط موسسه رایت آمریکا ساخته شده است.
هزینه زندگی شمس برطبق اسنادی که پس از انقلاب اسلامی منتشر شد شامل:
ــ سال ۱۳۴۹ پانزده میلیون تومان، ۱۳۵۰ بالغ بر ۲۰ میلیون تومان و در سال ۱۳۵۱ معادل ۲۵ میلیون تومان بوده است و البته این جدای حساب‌های کلان بانک‌های خارج از کشور و هزینه کاخ‌ها و ویلا‌های او بوده است. وی در اواخر عصر پهلوی یکی از سرمایه‌داران بزرگ ایران به حساب می‌آمد.
در اسناد سفارت امریکا که در سال ۱۳۵۸ ش به دست آمد، از او به عنوان یکی از اعضای خاندان سلطنتی که منافع فراوانی در تجارت دارد، یاد شده بود. او حبیب ثابت پاسال، تاجر و سرمایه‌دار بهایی را به عنوان کارگزار خود در امر تجارت برگزیده بود. شمس از نظر سیاسی، اهمیتی در خاندان پهلوی نداشت.
شمس پهلوی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با مقادیر هنگفتی طلا و جواهر از ایران گریخت و به کالیفرنیا رفت. زمانی که محمدرضاشاه دوران آوارگی خود را در مکزیک می‌گذراند، سه تن از فرزندانش (فرحناز، علیرضا و لیلا) را نزد شمس به کالیفرنیا فرستاد و قرار بود خود نیز به ویلای شمس واقع در آکاپولکو نقل مکان کند. در آن زمان گفته می‌شد که شمس این ویلا را به مبلغ چهار میلیون دلار خریداری کرده است. او به غیر از این ویلا، قصر‌های دیگری در بورلی‌هیلز، لوس‌آنجلس و لاس‌وگاس امریکا برای خود خریداری کرده بود.
منبع: همشهری آنلاین
tags # تاریخ معاصر ایران سایر اخبار
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان